Znamiona barwnikowe i czerniak u dzieci.

Czerniak jest bardzo rzadkim nowotworem w populacji dziecięcej, stanowiącym około 2% przypadków wszystkich nowotworów u dzieci, natomiast znamiona melanocytowe, popularnie nazywane ,,pieprzykami” u dzieci są zmianami skórnymi występującymi bardzo często. Dzięki dermoskopii i wideodermoskopii, nieinwazyjnej, niebolesnej metodzie polegającej na oglądaniu znamion pod powiększeniem 10-70-krotnym, możliwość rozpoznawania i monitorowania tych zmian jest dostępna w warunkach ambulatoryjnych. W zależności od wieku pojawienia się na skórze znamiona barwnikowe dzielimy na wrodzone i nabyte. Znamiona wrodzone obecne są w chwili urodzenia lub rozwijają się do 1 r. życia. Dotyczą około 2% dzieci, częściej występując u dziewczynek. Ryzyko życiowe rozwoju czerniaka ze znamion wrodzonych sięga około 5% populacji, dlatego też istotne jest monitorowanie zmian. Znamiona nabyte obecne są praktycznie u każdego człowieka, a częstość ich występowania jest zależna od typu znamienia. Postępowanie w stosunku do znamion zwykłych jest zachowawcze. Decyzję o chirurgicznym usunięciu pojedynczych znamion podejmuje się jedynie w przypadku podejrzenia czerniaka. Należy podkreślić, że drażnienie mechaniczne lub lokalizacja znamion zwykłych nie wpływa na zwiększenie ryzyka rozwoju czerniaka i nie jest konieczne tzw. profilaktyczne usuwanie znamion barwnikowych w lokalizacjach drażnionych.
Diagnostyka znamion barwnikowych i czerniaka u dzieci podobnie jak u dorosłych opiera się na zastosowaniu dermoskopii jako metody przesiewowej i wideodermoskopii w połączeniu z fotografią globalną w uzasadnionych przypadkach. Są to nieinwazyjne metody diagnostyczne polegające na oglądaniu struktur morfologicznych przy pomocy dermoskopu przy powiększeniu 10-krotnym jak i wideodermoskopu działającego na zasadzie mikroskopii epiluminescencyjnej, z powiększeniem 20-70x, wyposażonego w oprogramowanie umożliwiające rejestrowanie obrazów dermoskopowych i porównanie obrazu na przestrzeni lat. Metoda ta daje niekiedy możliwość oceny struktur niewidocznych gołym okiem. Wideodermoskopia była dotychczas wykorzystywana do diagnostyki zmian barwnikowych skóry, czerniaka i nieczerniakowych nowotworów skóry. Obecnie stosuje się ją także do diagnostyki innych chorób skóry. Metodą z wyboru usuwania znamion barwnikowych jest usunięcie chirurgiczne (biopsja wycinająca) w znieczuleniu nasiękowym z marginesem zdrowej tkanki szerokości 1-2 mm. Zszywanie ran polega na dokładnym zbliżeniu przeciwległych brzegów i założeniu szwów, które usuwa się po 7-10 dniach.
Stosowanie innych metod usuwania znamion barwnikowych takich jak laseroterapia, kriochirurgia lub elektrokoagulacja uważane jest przez większość klinicystów za błąd w sztuce. Znamię usunięte w całości oceniane jest histopatologicznie i na podstawie badania histopatologicznego diagnoza kliniczna jest weryfikowana. Należy podkreślić, że w chwili obecnej regularne badania dermoskopowe i wideodermoskopowe są jedyną metodą profilaktyczną pozwalającą na wczesne wykrycie zmian nowotworowych skóry, a co za tym idzie zwiększają szansę na całkowite wyleczenie tego nowotworu.

Elżbieta Kowalska-Olędzka


Zobacz więcej >>